بازاریابی محتوا چیست؟
بازاریابی محتوایی یا بازاریابی از طریق تولید محتوا / Content Marketing
با توسعه فضای آنلاین و دیجیتال و دسترسی راحت تر افراد به اینترنت، بازاریابی از طریق محتوا نیز توانست جایگاه ویژه ای به خود اختصاص دهد و به عنوان یکی از ابزارهای مهم و قدرتمند در حوزه دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال بشمار آید. در این مقاله به معرفی و نحوه استفاده از تکنیک بازاریابی محتوا می پردازیم. با مطالعه این مطلب نگاه جدیدی به این مقوله پیدا خواهید نمود.
تعریف محتوا / محتوا چیست؟
محتوا اطلاعاتی عملی، عملکردی و تاکتیکی است و می بایست داستانی (پیامی) را به صورت قابل درک و قابل استفاده بیان کند و ارائه دهد. مطالب و محتوای آن داستان (پیام) می تواند در قالب متن، تصویر، اینفوگرافیک، انیمیشن، فیلم و یا صوت (پادکست) باشد. محتوا باید جالب و جذاب، مرتبط، قابل اعتماد و یا سرگرم کننده باشد.
اگر محتوا برای اهداف بازاریابی استفاده می شود، باید برند سازمان را در خود داشته و از هر نوع تبلیغی خالی باشد؛ همچنین از یک دعوت به عمل (CTA = Call To Action) استفاده کند. همچنین محتوای دیجیتال نیز همه خصوصیات فوق الذکر را دارد با این تفاوت که برای انتقال و انتشار، به بستر دیجیتال نیازمند است.
اما بازاریابی از طریق تولید محتوا چیست و تعریف آن چه هست؟
بعید است که تا به حال عبارت بازاریابی محتوا به گوشتان نخورده باشد. با یه نگاه ساده به اطراف خود متوجه می شویم که ما داریم در عصر اطلاعات و محتوا زندگی می کنیم، پس می توان نتیجه گرفت کلید اصلی موفقیت در کسب و کار، تولید محتوا و بازاریابی بر اساس آن است. این روش به شکل زیرپوستی عمل می کند و هدف آن صرفا اطلاع رسانی و به اشتراک گذاری محتواهای ارزشمند و با کیفیت از جنس آموزش و سرگرمی و امثال اینهاست. باید محتوا و اطلاعاتی تولید کنید که تاریخ مصرف و انقضاء نداشته و از ماندگاری بالایی برخوردار باشد (مدام آنرا بروز نمایید). به جای اینکه بر روی محصولات و خدمات خود متمرکز شوید، تولید محتوای مرتبط و مفید را برای مخاطبین خود انجام دهید تا بتوانید ضمن جذب، آنها را به لید (Lead) تبدیل کنید، بنابراین در این از نوع بازاریابی، نباید حرفی از خرید زده شود و اجباری به خرید باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که امروزه مشتریان از شما اعتماد می خرند نه محصول، و محتوا می تواند یک عنصر و پارامتر مهم برای ایجاد و شکل گیری این اعتماد باشد.
لید / Lead
در بازاریابی " Lead " به معنی و مفهوم سرنخ است و منظور افرادی است که به هر شکلی و از هر طریقی با مجموعه، محصولات و خدمات شما آشنا شده اند و می خواهند برای اولین با شما ارتباط بگیرند و از شما کسب اطلاعات کنند؛ به این دست از مخاطبین، مشتری راغب نیز گفته می شود.
توضیح مختصری لازم است بیان شود و آن اینست که، در اینجا واژه مارکتینگ یا بازاریابی، بیشتر به مفهوم فروش نزدیک است تا به مفهوم خود بازاریابی!
یعنی اینکه محتواهای ارائه شده، اغلب به توصیف امکانات و ویژگی های یک محصول و یا خدمات می پردازند و در آنها اشاره می شود که چطور این کالا (محصول یا خدمت) نیاز و دغدغه ای را از شما برطرف می کند؛ تا اینکه به دنبال شناسایی نیاز و خلق یک محصول یا خدمت جدید باشد. حال با این توضیح و این آگاهی به مطالعه این مقاله ادامه دهید.
چند تعریف مختصر و گویا از بازاریابی محتوا:
هاب اسپات (Hubspot) / شرکت توسعه دهنده نرم افزارهای بازاریابی
بازاریابی محتوا بخشی از استراتژی بازاریابی و توسعه کسب و کار است که بر تولید و انتشار محتوای ارزشمند، مرتبط و یکپارچه تمرکز دارد. هدف بازاریابی محتوا، جذب مخاطب جدید و حفظ مخاطب های قبلی است تا در نهایت آنها را به سمت اقدام های سودآور هدایت کند.
موسسه بازاریابی محتوایی (CMI = Content Marketing Institute)
جذب و نگهداری مشتریان به وسیله ی تولید و سازماندهی محتوای ارزشمند و مناسب به قصد تغییر یا تقویت رفتار مشتری است. این نوع بازاریابی، فرآیندی مستمر است که در راهبرد کلی بازاریابی شما به بهترین نحو جای می گیرد و بر مالکیت رسانه متمرکز است نه اجاره آن.
جو پولیتزی (Joe Pulizzi) / کتاب بازاریابی محتوایی
بازاریابی محتوا فرآیندی در کسب و کار است که به تولید محتوای گیرا و مجاب کننده و توزیع آن برای جلب توجه، جذب و درگیرکردن یک گروه مشخص از مخاطبان، با هدف برانگیختن اقدام های سودآور در مشتریان می پردازد.
برخی از متخصصان حوزه بازاریابی معتقدند که بازاریابی محتوا را می توان زیر گروه " بازاریابی ربایشی " دانست. به این دلیل که در بازاریابی ربایشی به جای آن که شما به دنبال مشتری باشید، خود مشتری به واسطه اطلاعات با ارزشی که برایش ایجاد کرده اید، شما را دنبال می کند و این بسیار شبیه به کاری است که در بازاریابی محتوا انجام می شود؛ از این جهت این حرف می تواند درست باشد.
اهداف مورد نظر در بازاریابی محتوا / مهمترین دلایل استفاده از بازاریابی محتوایی:
افزایش درآمد و توسعه کسب و کار صرفه جویی در هزینه ها (انجام بازاریابی با حداقل هزینه؛ این مورد اصلی ترین تفاوت بازاریابی محتوا با تبلیغات است) افزایش ترافیک و ارتقاء رتبه وب سایت و کسب اعتبار بیشتر در میان مخاطبین افزایش نرخ تعامل با مخاطب جذب حداکثری مخاطب و جلب اعتماد آنها از طریق محتوای با کیفیت تبدیل مخاطبین به لید (سرنخ) یا همان مشتری ترغیب شده (شناسایی مخاطب هدف و ایده آل) ارتقاء سطح آگاهی از برند و آشنایی با محصولات و خدمات
چرا باید از بازاریابی محتوا استفاده نمود و چطور به رشد کسب و کار ما کمک می کند؟
همانطور که گفته شد، در تولید محتوا قرار نیست که تبلیغات انجام گیرد، قرار است اطلاعاتی به مخاطب داده شود که با آن اطلاعات مشکل خود را حل کند و یا به دانش خود بیافزاید؛ بنابراین محتوای ارزشمند این قدرت را دارد که اعتماد و اطمینان مخاطب را جلب و او را جذب کند. در واقع وقتی شما محتوایی در حوزه کاری خود تولید و منتشر می کنید، دانش خودتان را با کاربران به اشتراک می گذارید و خود را به عنوان یک متخصص و کارشناس به جامعه هدف تان معرفی می کنید، بنابراین آنها برای حل مسائل و رفع نیازهای خود، از شما کمک خواهند گرفت.
به آمارهای ارائه شده توسط وب سایت "هاب اسپات (Hubspot)" در خصوص بازاریابی محتوا دقت کنید:
%78 از مردم ترجیح می دهند یک کسب و کار را از طریق محتواهایی که تولید می کند بشناسند نه از طریق تبلیغات. %47 از مردم قبل از خرید حداقل 3 تا 5 محتوای تولید شده (مانند: مقاله، ویدئو، اینفوگرافیک و...) توسط منتشر کننده را بررسی می کنند. %96 از خریداران محصولات یا خدمات B2B قبل از خرید به دنبال پیدا کردن اطلاعات تخصصی در مورد محصول می روند. %70 مردم معتقدند کسب و کارهایی که می توانند محتوای بهتری تولید کنند، توانایی بیشتری در برقراری ارتباط با مشتریان دارند. %82 کاربران بعد از مطالعه محتوای خلق شده توسط یک کسب و کار، دید بهتری به آن پیدا می کنند و 70% از آنها بعد از درگیر شدن، احساس نزدیکی با برند دارند.
با مشاهده این آمارها و کمی تامل می توان متوجه شد که بازاریابی محتوایی از چه اهمیتی برخوردار است و چه نقش پررنگی در اعتمادسازی دارد.
چرا استفاده از بازاریابی محتوا کم هزینه و مقرون به صرفه است و انقدر رایج شده است؟
اصلی ترین ابزارهای مورد نیاز برای تولید و انتشار محتوا، اینترنت و رایانه و تلفن های همراه هوشمند هستند که امروزه به سهولت در دسترس همگان می باشند. به لطف بسترهای دیجیتال و آنلاین از قبیل وب، رسانه های اجتماعی، اپلیکیشن ها و...، ارتباط و تعامل دو طرفه بین فروشندگان و خریداران نیز بسیار سهل شده و به طور کل در حال حاضر شرایط برای استفاده از بازاریابی محتوا بسیار مناسبتر شده و فراهم است و هزینه زیادی هم نیاز ندارد.
برای مثال ساخت یک پروفایل در شبکه های اجتماعی رایگان است. هزینه راه ندازی و طراحی یک وب سایت رایگان نیست اما نسبت به هزینه های اجاره یک رسانه در مجلات، تلویزیون و رادیو بسیار بسیار ارزان تر بوده و امروزه هزینه ساخت یک کلیپ ویدئویی و یا یک پادکست نیز بسیار پایین تر آمده است و مثال های دیگری از این دست...
به همین جهت بازاریابی محتوا به عنوان ابزاری ارزان، تاثیرگذار و با مخاطب انبوه، جذابیتی مضاعف پیدا کرده است و می توان چند سال اخیر را دوران شکوفایی بازاریابی محتوا تلقی نمود.
اصلی ترین هزینه در بازاریابی محتوا " زمان " است که بسیار هم گرانقدر و با ارزش است.
ارتباط سئو با بازاریابی محتوا:
بازاریابی محتوا با سئوی وب سایت نیز ارتباط نزدیک دارد و به نوعی مکمل یکدیگرند. سئو در بازاریابی محتوا مانند تکه ای از یک پازل است. همچنین برای بازاریابی محتوا از پلتفرم ها و ابزارهای دیگری مانند رسانه های اجتماعی و ایمیل غافل نشوید.
نیل پاتل (Neil Patel)
سئو نیازمند محتوا هستش و بازاریابی محتوایی هم یعنی محتوا ! در حقیقت سئو بدون محتوا معنی ندارد و شما همیشه نیازمند واژگان، مطالب و کلید واژه ها هستید. می دانم که خیلی کلیشه ای شده است، اما باید بگویم: محتوا، پادشاه است (Content is king).
تصور کنید کاربر و مخاطبی از طریق جستجوی کلمات کلیدی وارد سایت شما شده است؛ احتمال دارد که او صرفا به دنبال اطلاعات باشد و اصلا قصد و نیت خرید نداشته باشد، اینجاست که خروجی عملکردتان می تواند نمود پیدا کند!
اگر شما محتوای ارزشمندی تولید و منتشر کرده باشید، آن محتوا می تواند مخاطب را وارد فرآیند قیف فروش ( فانل فروش / Sales Funnel ) کند و علاوه بر حل مشکل وی، احتمال زیادی دارد که او تا مرحله آخر یعنی خرید و یا هر اقدام دیگری که مورد نظر شماست، هدایت کند!
کار به اینجا هم ختم نمی شود و آن مشتری به خاطر محتوای جذاب شما باز هم به وب سایت تان برخواهد گشت، حتی ممکن است محتوای شما را با دیگران نیز به اشتراک بگذارد، در نتیجه ترافیک وب سایت شما افزایش می یابد.
این همان قدرت محتوا است که از آن صبحت کردیم. واقعیت اینست که کسب و کارهای زیادی از این روش در حال کسب درآمدهای بیش از حد تصور هستند. بازاریابی محتوا تاثیر شگرفی در کسب و کار شما ایجاد خواهد کرد پس آنرا دست کم نگیرید. توصیه می شود حتما آموزش های لازم را کسب، اقدامات لازم را انجام و صبور باشید؛ یقینا به مرور زمان به نتیجه دلخواه خود دست خواهید یافت.
محتوا در فروشگاه اینترنتی (Online Shop Content)
اگر یک فروشگاه اینترنتی طراحی کنید و ایجاد کنید و برای آن کاری انجام ندهید بدون شک فروشگاه شما در همان مقطع متوقف خواهد شد. در دنیای فیزیکی وقتی شما فروشگاهی را در یک مکان پر رفت و آمد و خوب راه اندازی کنید، مشتریان خودشان کم کم به فروشگاه شما می آیند و از شما خرید می کنند، اما این مورد در فروشگاه های اینترنتی به این شکل نیست و کاملا متفاوت است! شما باید بازدید کننده برای وب سایت خود جذب کنید تا در نهایت درصدی از آن بازدید کنندگان به مشتری تبدیل شوند. با این توضیحات باید گفت تولید محتوا در فروشگاه های اینترنتی می تواند بازدید کننده را برای ما بیاورد، ولی باید بدانیم که چه مدل تولید محتوایی بدرد فروشگاه ما می خورد!
تولید محتوا برای یک فروشگاه اینترنتی در دو بخش کلی می تواند انجام شود:
هم در خود صفحه محصول (همان صفحه ای که عکس و قیمت محصول در آن قرار دارد) و هم در خارج از صفحه محصول و در صفحات دیگر وب سایت (مانند قسمت مقالات وب سایت) می توان به تولید محتوا پرداخت. هر دو حالت برای یک فروشگاه اینترنتی بسیار با اهمیت هستند و نباید ترجیحی بین آنها قائل بود.
الف) محتوا در داخل صفحه محصول
مهمترین محتوای این قسمت مربوط به توضیحات خود محصول است؛ اینکه محصول شما چه چیزی هست و چه مشخصات فنی و ویژگی هایی دارد. باید فرض کنید که بازدید کننده شما تا به حال این محصول را ندیده و نمی شناسد لذا می بایست علاوه بر یک معرفی مختصر و کلی از آن محصول، در قسمت مشخصات فنی و ویژگی ها، با جزئیات کامل درباره آن توضیح و اطلاعات بدهید، همچنین با توجه به اهمیت ویدئو در این روزها که بسیار پر مخاطب و پر طرفدار شده است، می توانید یک ویدئوی معرفی محصول و نحوه عملکرد آن در صفحه مربوطه قرار دهید.
محتوای دیگری که در این صفحه می توانید قرار دهید "نقد و بررسی" آن محصول است، طوری که از زوایا و جنبه های مختلف، آن محصول بررسی و نقد شود، این اطلاعات می تواند برای کاربر بسیار مفید و سودمند باشد و او را درباره این محصول آگاه تر کند به این شکل تصمیم گیری برای او بسیار راحت تر خواهد شد. فقط حواستان باشد که در قسمت نقد و بررسی نباید خیلی از محصول تعریف کنید چرا که این کار حس بدی را به کاربر منتقل می کند؛ همچنین باید به نکات منفی نیز اشاره شود، حتما پس باید کاملا بی طرفانه باشد (این دیگه هنر شماست).
ب) محتوا در خارج از صفحه محصول
در این قسمت می توانید بیشتر و بهتر وارد بحث بازاریابی محتوایی بشوید. شما در قسمت بلاگ و یا مقالات وب سایت و یا فروشگاه تان، بهترین فرصت را دارید تا بازدیدکنندگان عادی و عمومی را ترغیب به خرید کرده و آنها را به مشتری تبدیل کنید.
دو مدل محتوا، یکی "راهنمای خرید" و دیگری "مقایسه محصولات" می تواند اینکار را برای شما بهتر انجام دهند. با این دو می توانید کاربر را به فکر بیاندازید تا ببیند این محصول می تواند نیاز او را بر طرف کنند و آیا بدرد او می خورد نه؟
اگر شما فروشگاه اینترنتی پوشاک دارید، می توانید یک راهنمای خرید در خصوص ست کردن لباس های رنگی با یکدیگر را بنویسید و یا اگر فروشگاه اینترنتی موبایل دارید می توانید یک راهنمای خرید در خصوص نحوه انتخاب بهترین گوشی موبایل برای بازی بنویسید و... این بستگی به نوع کسب و کار و همینطور خلاقیت شما دارد. شما می توانید با کمی درایت و دقت نظر در قسمت های مختلف متن راهنمای خرید خود، از تاکتیک دعوت به اقدام (CTA) استفاده کنید و با لینک سازی مناسب، کاربران را دعوت و ترغیب به بازدید از صفحه محصول مورد نظر کنید.
اگر بتوانید کاربر را طوری راهنمایی کنید که تصمیم گیری را برای او راحت تر شود و به شما اعتماد کند (اعتمادی که با هیچ جور تبلیغی نمی توانید آن را بدست آورید!)، شانس تبدیل شدن او از یک بازدید کننده عادی به یک مشتری را افزایش می دهید.
راه دوم، مقایسه محصولات با یکدیگر بود. در این مدل نیز شما می توانید با مقایسه کردن چند محصول مرتبط با یکدیگر، محتوایی را تولید و منتشر کنید تا تصمیم گیری را برای کاربر ساده تر کند. شما می توانید در این بین از فایل صوتی و ویدئویی هم استفاده کنید.
در مجموع با این تولید محتواهای ذکر شده، شما می توانید کم کم به عنوان یک منبع و یک مرجع شناخته شوید و کاربران به شما اعتماد کامل پیدا خواهند کرد، به این صورت شما روی برندسازی خود نیز کار کرده اید و منتفع خواهید شد. پس از تولید محتوای با کیفیت، تخصصی و ارزشمند به هیچ عنوان غافل نشوید و این کار را به طور مستمر و منظم انجام دهید و حتما یک برنامه بلند مدت برای کسب و کار و یا فروشگاه اینترنتی خود داشته باشید.
مراحل انجام و اجرای بازاریابی محتوا چگونه است؟
1) تعیین اهداف
قبل از دست زدن به هر اقدامی ابتدا می بایست اهداف کسب و کار خودتان را به طور شفاف تعیین و برای آنها برنامه ریزی کنید. مشخص کنید که می خواهید از بازاریابی محتوایی در راستای کدامیک از اهداف تان استفاده کنید. پس از آن اهداف بازاریابی محتوایی خود را تعیین کنید.
اما ویژگی های یک هدف واقعی چیست و با چه معیارهایی باید هدف گذاری نمود؟
با واژه SMART آشنا هستید؟ بگذارید پیچیده اش نکنم و ساده بگویم، برای هدف گذاری باید معیارهای زیر را برای هر یک از اهدافتان مد نظر داشته باشید: مشخص (Specific) قابل اندازه گیری (Measurable) در دسترس یا قابل قبول (Acceptable / Achievable) واقع بینانه (Realistic) زمان بندی مشخص (Timely / Time-bound) باشند.
2) شناسایی مخاطب و جامعه هدف
پس از تعیین اهداف خود حالا باید بدانید که محتوای شما قرار است به دست چه کسی یا چه کسانی برسد؟ نیازهایشان را شناسایی و بررسی کنید. ببینید به چه محتوایی علاقه دارند و از آن محتواها در چه جایی و چگونه می خواهند استفاده کنند؟ و...، باید به اینگونه سئوالات پاسخ دهید تا بتوانید برای تولید محتوای آنها برنامه ریزی دقیق و موثری انجام دهید.
3) استراتژی محتوا داشته باشید
قبل از این که به استراتژی بپردازیم به این اعداد دقت کنید:
آمارهای رسمی و غیررسمی می گویند به طور متوسط در هر دقیقه حدود 4.000.000 کلمه در گوگل جستجو می شود، 4.500.000 ویدئو در یوتیوب دیده می شود، 1.000.000 نفر وارد فیسبوک خود می شوند، بیش از 350.000 اسکرول در اینستاگرام انجام می شود، حداقل 87.000 نفر توئیت می کنند، تقریبا 188.000.000 ایمیل ارسال می شود و بیش از 40.000.000 پیام در واتس اپ ارسال می گردد.
حال شما به عنوان یک بازاریاب محتوایی باید میان این حجم عظیم از محتواهایی که در اینترنت و فضاهای آنلاین تولید می شوند، بر اساس هدف های تعیی ن شده در کسب و کارتان، محتواهایی هدفمند تولید کنید و آنها را به دست مخاطبین خود برسانید. از شما می پرسم؛ فکر می کنید این کار بدون استراتژی محتوا شدنی است؟
در مقاله ای دیگر در خصوص " استراتژی محتوا " به طور کامل توضیحات لازم داده شده؛ در حال حاضر در این حد اشاره کنم که در استراتژی محتوای خود حداقل مواردی که باید مشخص کنید عبارتند از:
مخاطب امروز و آینده کسب و کار من چه کسانی هستند؟ پیام مهم و اصلی من و کسب و کار من چه هست؟ لحن کسب و کار من چیست؟ محتوا کسب و کار من قرار است چه ارزشی برای مخاطب بسازد؟ برای رسیدن به سودآوری با چه روش هایی می توانم مخاطبان خود را هدایت کنم؟ نقاط قوت و ضعف من در خلق محتوا با توجه به موضوع کسب و کار من چیست؟ چه تهدیدها و فرصت هایی وجود دارد؟
یکی از نکات مهم در استراتژی محتوا، شناخت کلمات کلیدی مرتبط با حوزه کاری و کسب و کار خودتان است، حالا باید محتواهای خود را بر اساس آن کلمات کلیدی و با برنامه ریزی و کاملا فکر شده تولید و ایجاد کنید.
4) تعیین و انتخاب کانال های انتشار محتواهای تولید شده
پس از تهیه و تولید محتوا، حالا نوبت انتشار و توزیع آن است. یعنی باید تعیین کنید که محتواهای تولید شده خود را از چه طریقی می خواهید به دست مخاطبانتان برسانید. باید بررسی کنید که از بین کانال های توزیع مانند وبلاگ، وب سایت، رسانه ها و شبکه های اجتماعی، ایمیل، پیامک و...، کدامیک برای جذب مشتری و کدامیک برای آگاهی از برند (به منظور برندسازی)، مناسب ترین روش است؟
5) تشکیل تیم تولید محتوا
وقتی که می دانید با چه هدفی، برای چه کسی، با چه استراتژی محتوایی و در چه کانال هایی می خواهید محتوا خلق کنید، حالا نوبت به تشکیل و ایجاد یک تیم قوی برای رسیدن و تیک کردن اهدافتان است. در یک تیم تولید محتوا اغلب افرادی با تخصص هایی مانند: استراتژیست محتوا، مدیر محتوا، مدیر رسانه های اجتماعی، نویسنده، کپی رایتر (تبلیغ نویس) و طراح گرافیک حضور دارند.
6) ایده پردازی
پس از تشکیل تیم، لازم است جلساتی را برای ایده پردازی ترتیب دهید و هر ایده ای که در راستای رضایت مخاطب خود و رسیدن به اهداف استراتژیک تان به ذهن تان خطور می کند، بنویسید. باید در جلسات ایده پردازی مفاهیمی که می خواهید در مورد آن محتوا تولید کنید را مشخص کنید و تصمیم بگیرید که از چه فرمت هایی استفاده می کنید. فرمت هایی مانند بلاگ، خبرنامه، پادکست، ویدئو، وبینار، اینفوگرافیک، E-book و...
7) داشتن برنامه ریزی و تقویم محتوا
سئوال اینجاست، حالا که این همه اقدامات اولیه و ثانویه و... را انجام دادیم آیا بدون برنامه ریزی می توان کار را استارت زد؟! یقینا جواب منفی است!
پس حالا نوبت تهیه یک برنامه کاری دقیق و مشخص است. ابتدا باید بررسی کنید و ببینید در یک بازه زمانی مشخص (مثلا یک هفته) چقدر توان تولید محتوا دارید؟ سپس در تقویم محتوا، باید به صورت کتبی برنامه ساخت و تولید و انتشار محتواهای خود را مشخص و تنظیم کنید. باید مشخص باشد محتوا در چه تاریخ و زمانی تولید و در چه تاریخ و زمانی منتشر می شود. برای مثال مشخص کنید که در ماه جاری یا 30 روز آینده قرار است چه تعداد مطلب و مقاله در وب سایت، کانال تلگرام، اینستاگرام، لینکدین و دیگر بسترها؛ با چه موضوعاتی و به چه شکل و قالبی (متن / صوت / عکس و تصویر / ویدئو و یا ترکیبی از آنها) داشته باشید و... .
8) ساخت و تولید محتوا
مطابق با تقویم کاری خود، می بایست شروع به ساخت و تولید محتوای خود کنید. فراموش نکنید که محتوا باید ویژگی های بیان شده در ابتدای مقاله را داشته باشد. اینکه محتوایتان حتما باید ارزشمند و مرتبط باشد، نیاز و مشکلی را رفع کند، اجبار به خرید ممنوع است، آگاهی بخش باشد، موثر و ترغیب کننده باشد و...؛ پس تمام دانش خود را برای خلق یک محتوای اثربخش بکار بگیرید.
9) انتشار محتوا
حالا دیگر وقت آن رسیده که ماحصل زحمت های خود و تیم تان را بر اساس برنامه زمانبندی از قبل تعریف شده خود و نیز از طریق راه ها و کانال های توزیع منتخب مانند وب سایت ها و رسانه ها و شبکه های اجتماعی (البته متناسب و با در نظر گرفتن ماهیت هر یک از رسانه ها و شبکه های اجتماعی) به دست مخاطبتان برسانید. در واقع حالا باید " بازاریابی محتوا " انجام دهید!
