بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ چیست و چه تاثیری در رشد کسب و کار ما دارد؟

در دنیای دیجیتال مارکتینگ یا یازاریابی دیجیتال، ابزارهای مختلف و زیادی برای برقراری ارتباط و تبلیغات وجود دارد. برخی از این روش ها بسیار کم هزینه و کاملا مقرون به صرفه هستند و می توانند بازگشت سرمایه (ROI) خوب و اثربخشی در حد برگزاری و راه اندازی رویدادها و یا کمپین های تبلیغاتی گران قیمت داشته باشند. یکی از این روش های کم هزینه و اثربخش بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ (Email Marketing) است. بازاریابی از طریق ایمیل نیز دارای اصول و تکنیک هایی است، سعی دارم در این بخش و دیگر بخش های مرتبط موجود در وب سایت، به آنها بپردازم.

قبل از هر چیز ببینیم که ایمیل چیست و چرا استفاده از ابزار ایمیل اینقدر مهم است و به طور کل چه مزایایی دارد؟

ایمیل چیست؟
ایمیل (Email) ابزاری الکترونیکی است که طیف گسترده ای از اطلاعات را اعم از اطلاعات ویژه مربوط به محصول، تغییرات مرتبط با خط مشی ها و سیاست های سازمان، پیشنهادات حمل و نقل رایگان و موارد دیگر را به منظور برقراری ارتباط ارسال می شوند. ایمیل مارکتینگ به استراتژی استفاده از ایمیل های الکترونیکی به منظور تبلیغ محصولات، آموزش مشتریان، ارائه پیشنهادات تشویقی فروش و نیز آشنایی و آگاهی بیشتر از برند مورد نظر، اتلاق می شود.

اهمیت ایمیل و مزایای استفاده از آن:

برای اینکه بیشتر و بهتر اهمیت و مزایای ایمیل و دلیل استفاده از ایمیل مارکتینگ را درک کنیم، در اینجا به صورت تیتروار به چند نمونه از آنها اشاره می کنم:

- طبق آماری که شرکت فناوری اطلاعات رادیكاتی (Radicati Group) در سال 2019 منتشر کرده، تعداد کاربران فعال ایمیل در دنیا به ۳٫۹ میلیارد نفر رسیده است! یعنی نزدیک به نیمی از جمعیت دنیا.

- ٪44 مشترکین ایمیل ها حداقل یکبار در سال از پیشنهادهای فروش ویژه و تخفیف هایی که برای مخاطبان ارسال می شود، خرید می کنند؛ یعنی به وب سایت پیشنهاد دهنده مراجعه کرده و بابت خرید کالای مورد نظر خود، پرداختی را انجام می دهند.

- مطالعات نشان داده است که ایمیل های معاملاتی در حدود ۵۱٪ از مواقع باز می شوند، در حالی که خبرنامه ها فقط در حدود ۳۶٪ از مواقع باز می شوند.

- شما تقریبا برای ثبت نام در هر رسانه و شبکه اجتماعی نیاز به یک ایمیل دارید که علاوه بر استفاده های هدفمند صاحبان آن رسانه و شبکه اجتماعی، از آن برای اعتبارسنجی و نیز اثبات وجود خارجی داشتن شما استفاده می شود.

- اکثر رسانه ها و شبکه های اجتماعی معمولا دوران و عمر کوتاهی دارند و پس مدتی کم رنگ می شوند و یا بعضا حذف می شوند، اما آن ایمیل از بین نمی رود و کاربران معمولا با همان ایمیل در رسانه و یا شبکه اجتماعی دیگر یا جدید ثبت نام می کنند!

- با توجه به همه گیر شدن تلفن های همراه هوشمند، دسترسی به ایمیل نیز بسیار ساده تر شده و افراد خیلی راحت تر از قبل، از ایمیل های دریافتی خود مطلع می شوند، در نتیجه بیشتر از قبل نیز آنها را باز کرده و می بینند، لذا طبیعتا شانس و درصد احتمال دیده شدن ایمیل های ارسالی افزایش یافته است.

مختصری در رابطه با تاریخچه و شکل گیری بازاریابی ایمیلی

با جدی شدن استفاده از اینترنت در اوایل دهه 90 میلادی، شرکت های مختلف تلاش می کردند سرویس های جدیدی را به کاربران ارائه کنند. در همین راستا، Hotmail به عنوان اولین ارائه دهنده سرویس ایمیل به صورت رایگان وارد بازار گردید. کم کم افراد و کسب و کارها شروع به ارسال پیام های انبوه از طریق ایمیل کردند؛ همین مسئله باعث شد تا قوانین سخت گیرانه تری برای ارسال ایمیل های هرزنامه (Spam) وضع شود و رفته رفته بازاریابی ایمیلی جایگاه صحیح خود را پیدا نمود.

اما تعریف و مفهوم ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی چیست؟

به فرآیند بازاریابی از طریق ابزار ایمیل، بازاریابی ایمیلی گفته می شود.
به تعبیر دیگر به معنای اطلاع رسانی، برقراری ارتباط با مخاطبان، ارسال محتوای کاربردی به منظور حفظ مشتریان فعلی و بازگرداندن خریداران قبلی به کمک ابزار ایمیل است. این مدل که از نوع بازاریابی مستقیم است، به صورت چند منظوره استفاده می شود. همچنین با توجه به اینکه در این روش از کاغذ هیچگونه استفاده ای نمی شود، لذا برای محیط زیست نیز کاملا مناسب بوده و مفید است.

شرکت فناوری اطلاعات رادیكاتی (Radicati Group)
طبق آماری که این گروه در سال 2019 منتشر کردند، تعداد کاربران فعال ایمیل در دنیا به ۳٫۹ میلیارد نفر رسیده است! (نزدیک به نیمی از جمعیت دنیا)

بی شک ایمیل مارکتینگ یکی از بهترین راهکارهای قابل استفاده در تمامی کسب و کارهاست چرا که ارسال ایمیل انبوه یکی از سریع ترین، ارزان ترین و آسان ترین راه ها است. کسب و کارها می توانند از این ابزار قدرتمند دیجیتالی برای اطلاع رسانی، ارسال پیام خوش آمدگویی به کاربران، تبلیغات، یا برای معرفی محصولات و دوره ها و کارگاه ها، یا به منظور مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، آگاهی از برند، حفظ مشتریان و یا...، استفاده کنند. اگر تکنیک های آن را به خوبی و به طور کامل یاد گرفته و بکار ببندند، اثربخشی غیرقابل تصوری برای کسب و کارشان به همراه خواهد داشت از این رو، آموزش و یادگیری ایمیل مارکتینگ و درک چگونگی بکارگیری آن برای هر کسب و کار در هر صنعتی بسیار مهم و با ارزش است.

برخی افراد به غلط فکر می کنند که بازاریابی از طریق ایمیل دیگر منسوخ شده، اما باید گفت که آنها سخت در اشتباه هستند! چرا که بر طبق آمار در حال حاضر بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ نسبت به گذشته مهمتر شده است و این تاکتیک یکی از موثرترین تاکتیک های مشتری یابی ست و هنوز هم از این ابزار به عنوان ابزاری کارآمد برای بازاریابی استفاده می شود.

مهمترین مزیت های استفاده از روش بازاریابی ایمیلی:

 پیاده سازی آسان
ابزار ارتباطی پربازدید
 کم هزینه و مقرون به صرفه
قابلیت شخصی سازی محتوای مورد نظر
قابلیت ارسال محتوا به صورت هدفمند برای مخاطب خاص
بستری مناسب برای ارسال انبوه اطلاعات
قابلیت اندازه گیری میزان درگیری کاربران (سنجش عملکرد)
امکان مشاهده خروجی و نتیجه در بازه زمانی کوتاه (بازدهی سریع)
قابلیت پیوند و ادغام تکنیک های بازاریابی و تبلیغات با یکدیگر و توامان
نرخ بازگشت سرمایه مطلوب
سازگار با محیط زیست 

ایمیل ها طول عمر طولانی تری نسبت به پست های منتشر شده در رسانه ها و شبکه های اجتماعی دارند!

تحقیقات تیم وب سایت موز (Moz) نشان می دهد به طور میانگین طول عمر هر توئیت ۱۸ دقیقه است و پس از آن در انبوه دیگر توئیت های منتشر شده ناپدید می شود اما ایمیل متفاوت است؛ در بخش ویژه ای از صندوق ورودی قرار می گیرد و بعدها هم به راحتی قابل دسترسی است.

نکات مهمی که می بایست قبل از شروع عملیات و فرآیند بازاریابی ایمیلی در نظر داشته باشید:

اگر می خواهید این سیستم برای شما کارا و اثربخش باشد، مسلما باید تکنیک های آنرا فرا بگیرید. چند نکته مهم در حوزه ایمیل مارکتینگ هست که باید مد نظر داشته باشید و رعایت کنید؛ در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره می کنم اما یقینا مباحث و جزئیات بیشتر از اینهاست که به فراخور زمان در سایر مطالب وب سایت و دوره های آموزشی تکمیلی بیان خواهند شد:

استراتژی بازاریابی ایمیلی:

در بازاریابی ایمیلی هم باید استراتژی داشته باشید. باید راه و روش هایی را پیدا کنید تا بتوانید با ایمیل، افراد و مخاطبین هدف را همراه کسب و کار خود کرده تا در کوتاه مدت از شما خرید کنند و در بلند مدت نیز برندتان را بهتر و عمیق تر بشناسند و در نهایت به شما اعتماد کنند.

- تهیه و آماده سازی فهرست مناسبی از ایمیل های جامعه هدف و مخاطبان:

باید کاری کنیم که کاربران ایمیلشان را با رضایت خودشان به ما بدهند. یکی از راه های مرسوم جمع آوری ایمیل های معتبر، قرار دادن یک فرم ساده و کوچک به نام عضویت در خبرنامه در وب سایت تان است. شما می توانید وعده کنید که با پر کردن فرم مذکور، به طور دائم آنها را از تخفیفات خود مطلع خواهید ساخت و یا یک فایل ارزشمند مانند یک کتاب الکترونیکی و یا یک ویدئوی آموزشی را به صورت هدیه و رایگان برایشان ارسال خواهید نمود و موارد مشابه دیگر؛ به این شکل می توانید ایمیل و شماره تماس کاربران داوطلب و علاقه مند را جمع آوری و ذخیره سازی کنید. با این کار به حریم خصوصی کاربران احترام گذاشته و آن را رعایت کرده اید. فراموش نکنید که در آینده نزدیک می بایست به وعده خود عمل کنید.

همچنین اگر وب سایت شما قابلیت عضویت و عضوگیری داشته باشد، از این طریق هم می توان ایمیل کاربران ثبت نام کرده را بدست آورد. فرم های تماس با ما و یا صندوق های پیشنهادات و انتقادات نیز از دیگر راه های جمع آوری ایمیل افراد می باشد.

- عنوانی جذاب و تاثیرگذار برای موضوع ایمیل های خود در نظر بگیرید:

عناوین برای ایمیل ها همانند ویترین یک مغازه است، لذا باید جذاب و ترغیب کننده باشند در غیر این صورت نباید انتظار داشته باشید که کاربران ایمیل شما را باز کنند، حتی ممکن است بعد از مدتی اشتراک خود را لغو نمایند (Unsubscribe).

برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله "تبلیغ نویسی یا کپی رایتینگ چیست؟" را حتما مطالعه کنید.

- طراحی شیک و قابل قبولی برای ایمیل خود داشته باشید:

متن و مطالب قرار داده شده بدنه ایمیل خود را به صورت یک قالب منظم، زیبا و شکیل تهیه و ارسال کنید. حتما می دانید که جذابیت های بصری چقدر در برقراری ارتباط با افراد مهم و تاثیرگذار است. حتما آنرا برای مشاهده در سایزهای مختلف از قبیل تبلت و موبایل بهینه کنید (Responsive).

- از ارسال ایمیل های مکرر، مزاحم و طولانی بپرهیزید:

درست است که کاربر با علاقه و تصمیم خود، ایمیلش را در اختیار شما قرار داده، اما این به این معنا نیست که وقت و بی وقت برایش ایمیل ارسال کنید و مزاحم او شوید. شما باید مطالب و ایمیل کاربران خود دسته بندی کرده و در بازه های زمانی مناسب، ایمیل متناسب با آن دسته بندی را ارسال کنید. ایمیل ها را به صورت منظم و با فاصله زمانی مناسب ارسال کنید. همچنین دقت کنید که محتوای شما باید کاربردی بوده و طولانی نباشد. معمولا کاربران حوصله مطالعه متن ها و ایمیل های طولانی را ندارند.

انواع ایمیل در بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ:

۱- ایمیل های خبرنامه:

از این طریق آخرین اخبار و اطلاعات برای کاربران ارسال می شود و معمولا پیامی با رویکرد فروش در آنها وجود ندارد.

2- ایمیل های معاملاتی یا ایمیل های تراکنشی

ایمیل هایی هستند که پس از انجام یک سری اقدامات خاص (که معمولا هم به صورت ارسال خودکار طراحی شده اند) برای کاربر مربوطه ارسال می شوند، از قبیل ایمیل های خوش آمدگویی، پیگیری و تایید.
مثال: وقتی مشتری محصولی را خریداری و یا رزرو می کند، برای او ارسال می شوند و این معامله یا تراکنش را اطلاع رسانی و تایید می کنند.

مطالعات نشان داده است که ایمیل های معاملاتی در حدود ۵۱٪ از مواقع باز می شوند، در حالی که خبرنامه ها فقط در حدود ۳۶٪ از مواقع باز می شوند.

3- ایمیل های اطلاعاتی

مشابه یک خبرنامه می توانید اطلاعیه هایی را در رابطه با محتوا و محصول جدید، رویدادها و کمپین های آینده و... ارسال کنید.

4- ایمیل های مستقیم

این دسته از ایمیل ها به منظور اطلاع رسانی به مشتریان در مورد محصولات جدید، فروش و پیشنهادهای ویژه استفاده می شود. آنها اطلاعات مستقیم در مورد محصولات را در اختیار مخاطبان هدف قرار می دهند. ایمیل هایی از قبیل کدهای تخفیف، کاتالوگ ها و آگهی های فروش.

می توان تقسیم بندی و انواع دیگری را برای ایمیل ها در نظر گرفت اما به طور کلی به این 4 دسته تقسیم می شوند.

محتوای ایمیل های ارسالی در فرآیندهای ایمیل مارکتینگ می توانند شامل متن های تشکر، کاتالوگ محصول، فایل های صوتی و ویدئویی، دعوتنامه و نظرسنجی، اطلاعیه مطبوعاتی و امثال اینها باشد.

اتوماسیون ایمیل (ایمیل های ارسال خودکار):

هنگامیکه کاربر از طریق پر کردن فرم(های) خاصی در وب سایت ما، درخواستی را به سمت ما ارسال می کند (مانند: دریافت هدیه و یا اطلاعات ارزشمند رایگان به صورت خودکار که بلافاصله پس از پر کردن فرم مربوطه برایش ارسال می گردد) سیستم ما به صورت خودکار و اتومات پاسخ وی را می دهد، به این سیستم "اتوماسیون ایمیل" می گویند. مهم است که نوع ایمیل ارسالی را بر اساس اطلاعات خود و رفتارهای مخاطبانتان دسته بندی کنید تا ایمیل های هدفمندی را به آنها تحویل دهید.

شما می بایست امکان لغو عضویت یا لغو اشتراک یا همان Unsubscribe را در ایمیل های خود قرار دهید تا کاربرانی که دیگر نمی خواهند ایمیل برایشان ارسال شود، بتوانند از آن استفاده کنند (احترام به حریم شخصی افراد و جلب رضایت حداکثری آنها). حتی در برخی از سرویس های ارسال ایمیل، اگر این بخش را نداشته باشید به شما اجازه ارسال نمی دهند.

تبلیغات ایمیلی (Email Advertising):

جدا از محیط بازاریابی ما می توانیم با استفاده از ایمیل نیز پیام های خود را در قالب تبلیغ برای افراد ارسال کنیم، به این شکل که شرکت هایی هستند که می توانیم با پرداخت وجه از آنها بخواهیم تا پیام ما را برای بانک های ایمیلی خود که می تواند مثلا 100.000 یا 300.000 مشترک در یک بانک وجود داشته باشد، ارسال کنند. در واقع این مدل، همان ارسال انبوه ایمیل های تبلیغاتی است. البته این روش خیلی جالب نیست و خیلی هم بدرد برندسازی نمی خورد چرا که مخاطب هدف اصلا ما را نمی شناسد و به احتمال زیاد علاقه ای هم به دریافت ایمیل از جانب ما ندارد. بیشتر بدرد فروش های مقطعی و کوتاه مدت و یا معرفی یک محصول می خورد.

برخی از بهترین وب سایت های رایگان برای ارسال ایمیل های انبوه و گروهی

به منظور انجام فعالیت های ایمیل مارکتینگ، سرویس ها و وب سایت های آنلاین زیادی در زمینه ارسال ایمیل های انبوه و ایمیل های گروهی ایجاد شده و در حال فعالیت هستند که تفاوت هایی هم از نظر امکانات و هم از نظر هزینه با یکدیگر دارند. یقینا استفاده از این سرویس ها علاوه بر مقرون به صرفه بودنشان، می توانند شما را به اهدافتان نزدیک، کاربران بیشتری را برایتان جذب و در نتیجه فروش شما را افزایش دهند. برخی از آنها عبارتند از:

مختصری درباره دو سرویس دهنده معروف و قدیمی ارسال ایمیل انبوه یا دسته جمعی:

میل چیمپ / MailChimp

یکی از سرویس دهنده های معروف و قدیمی ارسال ایمیل انبوه است که از سال 2001 شروع به کار کرده و در حال حاضر بیش از 14 میلیون کاربر دارد. حساب رایگان آن تا 2000 ایمیل را پشتیبانی می کند و می توانید 6 بار برای بانک ایمیلی خود ایمیل ارسال کنید (یعنی ماهانه 12000 ایمیل). اگر تعداد ایمیل هایتان افزایش پیدا کرد می توانید حساب های پولی آنرا استفاده کنید که بین 10 تا 100 دلار در ماه می باشد.

میلرلایت / MailerLite

حساب رایگان این سرویس دهنده تا 1000 ایمیل را پشتیبانی می کند و مانند MailChimp به شما اجازه می دهد که تا 12000 ایمیل رایگان ارسال کنید (یعنی می توانید 12 بار در ماه برای لیست 1000 تایی خود ایمیل ارسال کنید). تعرفه های پولی این سرویس نیز از ماهانه 10 دلار شروع می شود.

سرویس دهنده های داخلی ارسال ایمیل مانند پاکت، آونگ و... هم داریم. تعرفه های آنها نیز بر مبنای دلار می باشند؛ تقریبا تعرفه سالانه آنها نزدیک به تعرفه ماهانه سرویس های خارجی است.

نکته ای که شاید بد نباشد در اینجا به آن اشاره کنم اینست که اقدامات مشابه ذکر شده در بالا را می توانید در "بازاریابی پیامکی" نیز استفاده کنید. در واقع به جای ایمیل از پیامک برای بازاریابی خود استفاده کنید. ممکن است برخی ها ایمیلی نداشته باشند. می توانید با راهکارهای مشابه عنوان شده، شماره موبایل افراد و کاربران علاقه مند را نیز جمع آوری کنید.

البته این نکته باید مد نظر قرار داده شود که بازاریابی ایمیلی هیچ ارتباطی با بازاریابی پیامکی (SMS Marketing) ندارد و صرفا یک راهکار پیشنهادی بود که خواستم همینجا آن را هم مطرح کنم. بازاریابی پیامکی را می توان زیر مجموعه بازاریابی اینترنتی دانست.