آیا کوچینگ با منتورینگ و مشاوره تفاوت دارد؟

کوچینگ با منتورینگ و مشاوره چه تفاوت هایی دارد؟

خیلی ها به دلیل شباهت هایی که کوچینگ با منتورینگ و مشاوره دارد، مفاهیم آنها را با هم یکسان و برابر می پندارند اما در حقیقت هر کدام از آنها با یکدیگر مرزها و تفاوت هایی دارند که منجر به تمایزیشان باهم می شوند. اگر می خواهید تفاوت کوچینگ با منتورینگ (تفاوت کوچ با منتور) و تفاوت کوچینگ با مشاوره (تفاوت کوچ با مشاور) را بدانید و با آنها آشنا شوید این مطلب را بخوانید.

با اطلاع و آگاهی نسبت به تعاریف و مفاهیم مربوط به کوچ و کوچینگ، منتور و منتورینگ و همینطور مشاور و مشاوره، می توان به تفاوت آنها با یکدیگر پی برد و از این پس، هر کدام را در جای خودش به درستی نام برد و استفاده نمود:

کوچ کیست و کوچینگ چیست؟

با طور کلی یک کوچ (Coach) یا یک مربی سعی در شناسایی و یافتن موانع و ریشه اصلی مشکلات مراجعه کننده خود دارد که غالبا ریشه اصلی این موانع و مشکلات در رفتار و عادت های درونی خود فرد نهفته است. کوچ کمک می کند که مراجعه کننده با رفع این مشکلات و کشف آنچه که در کار و زندگی خود می خواهد، به شخصی توانمندتر از قبل تبدیل شود.

نیازی نیست که کوچ در رشته و یا صنعت مراجع خود متخصص باشد. کوچ این طور عمل می کند که خوب گوش می دهد و برای بهتر کمک کردن پرسش های دقیق و قدرتمند می پرسد، مراجع نیز باید با صداقت و شفافیت کامل به آنها پاسخ دهد، مجموعه این سئوال و جواب ها در نهایت کوچ را به درک و تحلیل درستی می رساند؛ او با ارائه بازخوردهای مناسب، مراجع را به خودآگاهی می رساند تا در نهایت خود مراجع، راه حل خود را کشف کند و به آن برسد.

گاهی یک کوچ در نقش یک آینه ظاهر می شود و گاهی در نقش یک چراغ قوه، هر کدام که باشد اگر بتواند طوری ایفای نقش کند که مراجع بهترین تصمیم را برای خود بگیرد و دست به اقدام بزند، آن وقت هست که کار خود را بدرستی انجام داده و در مقام یک کوچ یا مربی ظاهر شده.

انتظار شما از خروجی جلسات کوچینگ یا جلسات مربیگری باید این باشد که کوچ یا مربی شما را با خود واقعیتان روبرو کند و کاری کند تا شما تغییر کنید و با شور و اشتیاق کارهای مربوط به زندگی و یا کسب و کارتان را انجام دهید، در واقع هدفمند باشید و حرکت تان در مسیر رشد و رسیدن به اهدافتان باشد.

در این مسیر و در جلسات کوچینگ، به طور فرضی نقش کوچ در حدود 10 درصد و نقش مراجعه کننده (کلاینت / Client) 90 درصد است، پس در کوچینگ نقش اصلی را خود مراجع ایفا می کند.

 

کوچینگ یک فرآیند است که در راستای تحول و ارتقای کیفیت می باشد.

 

منتور کیست و منتورینگ چیست؟

مِنتی (Mentee) یا همان راهنمایی گیرنده، فردی است که نیازمند دریافت راهنمایی و توصیه موثر‌ است و منتور (Mentor) که به معنی مرشد و پیش کسوت می باشد نیز به کسی اطلاق می شود که در رشته خود متخصص است و دانش و فکر خود را با افراد کم تجربه (که همان مِنتی باشد) به اشتراک می گذارد.

در منتورینگ (Mentoring) که شباهت زیادی هم به کوچینگ دارد، رابطه طرفین با یکدیگر نیز به صورت دو طرفه است؛ به این معنا که در مسیر و جلسات منتورینگ، درست است که مراجع یا همان شاگرد (منتی / mentee) چیزهای به مراتب بیشتری می آموزد و یاد می گیرد، اما مرشد یا پیش کسوت (منتور / mentor) نیز در اثر مواجه با چالش های جدید در این همراهی، با تجربه تر و پخته تر می شود.

از ویژگی های اصلی یک منتور اینست که همواره در دسترس مراجع خود است و با دید همه جانبه و عمیقی که دارد اشتباهات مراجع (راهنمایی گیرنده) را شناسایی کرده، به او قدرت و انگیزه می دهد و با روشنگری و ترسیم نقشه راه او را در رسیدن سریع تر به اهدافش کمک می کند. منتور ضمن توانایی انتقال تجربیات خود به مراجع، می تواند به یک الگو برای مِنتی خود تبدیل شود.

از منتورینگ می توان در کسب و کار و همینطور در همه عرصه های زندگی استفاده نمود، از این رو از اهمیت زیادی برخوردار است لذا می بایست در انتخاب منتور (پیش کسوت) دقت لازم را بکار گرفت تا در نهایت بتوان از آن همراهی و همکاری، به نتیجه مطلوب و دلخواه رسید.

در این مسیر و در جلسات منتورینگ، به طور فرضی نقش منتور حدود 30 درصد و نقش راهنمایی گیرنده (کلاینت / Client) نیز حدود 70 درصد است، پس در منتورینگ نیز نقش اصلی را خود مراجع ایفا می کند.

رابطه منتورینگ یک رابطه بلند مدت است و به مراجعه کننده کمک می کند روی فرصت های آینده سرمایه گذاری کند و از اشتباهات گذشته خود درس بگیرد.

مشاور کیست و مشاوره با کوچینگ چه تفاوتی دارد؟

مشاور نیز یک متخصص در رشته خود است که در آن متبحر و کاملا با تجربه است. او سعی دارد با ارائه پیشنهادات و راهکارهای سازنده، به مراجع خود جهت عبور از موانع، مشکلات و مسائل گذشته اش کمک کند و او را به سوی آینده هدایت کند؛ بنابراین یکی از عمده تفاوت ها اینست که در مشاوره (Consulting) تمرکز بر گذشته فرد است اما در کوچینگ (Coaching) تمرکز بر آینده فرد می باشد. همچنین برخلاف کوچینگ و منتورینگ، مدت زمان و یا دوره مشاوره معمولا طولانی نیست و در یک بازه زمانی کوتاه به سرانجام می رسد و رابطه بین مشاور و مراجع قطع می شود.

در مشاوره، به طور فرضی نقش مشاور چیزی در حدود 60 الی 70 درصد و نقش مراجع نیز 30 تا 40 درصد است، پس در جلسات مشاوره، نقش مشاور از مراجع پررنگ تر است.

معلم کیست و معلمی گری چیست؟

تا اینجا تا حدود زیادی با تعاریف و مفاهیم و تفاوت های کوچینگ و منتورینگ و مشاوره با یکدیگر آشنا شدید؛ خوب است که در این مقاله شما را نیز با مفهومی قدیمی اما در حال حاضر جدید در این حوزه آشنا کنم!

اخیرا مفهوم جدیدتری در حوزه مربیگری و هدایتگری مطرح شده با عنوان " معلمی یا معلمی گری " که در آن نقش و رابطه فرد حامی با فرد مراجعه کننده، فراتر از آنچه هست که تا کنون در کوچینگ و منتورینگ و مشاوره بیان شده!

در این رابطه و همکاری دو طرفه، این معلم است که می گوید مراجع باید قدم به قدم چه اقداماتی انجام دهد و مراجعه کننده نقش خاصی جزء اجرای دقیق موارد خواسته شده ندارد (معلم می بُرد و می دوزد، مراجع نیز تن می کند!).

این طور می توان گفت که در معلمی و یا معلمی گری، به طور فرضی نقش حامی و کمک کننده چیزی در حدود 90 درصد و نقش مراجع نیز 10 درصد است، پس نقش معلم در این رابطه بسیار پررنگ تر و با اهمیت تر از مراجع است.

کوچ، منتور نیست که تجربیاتش را در اختیار شما قرار دهد؛ کوچ، مشاور و معلم هم نیست که بخواهد به شما بگوید چه کار کنید و چه کار نکنید؛ کوچ قرار است خود واقعی شما را برایتان نمایان کند تا بتوانید با خودآگاهی، پاسخ سئوالات خود را از درون خودتان بیابید و خود بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.

در پایان می توان گفت؛ کوچینگ با منتورینگ و مشاوره و معلمی گری و هر عنوان مشابه دیگری از این قبیل متفاوت است؛ اما تجربه و منطق می گوید که اگر در کنار کوچینگ، از خدمات منتورینگ و خدمات مشاوره نیز استفاده شود، یقینا نتیجه بهتری حاصل خواهد شد.