انواع کوچینگ و گرایش های تخصصی کوچینگ

انواع و گرایش های کوچینگ:

کوچینگ فرآیندی است که با توجه به نیازهای فرد یا سازمان و در شرایط مختلف، خدمات متفاوتی را ارائه می دهد. اصطلاح کوچینگ به طور معمول از روش های کمک به دیگران برای بهبود، پیشرفت، یادگیری مهارت های جدید، پیدا کردن موفقیت شخصی و کاری، دستیابی به اهداف و مدیریت تغییر در زندگی و به طور کلی چالش های شخصی و کاری اشاره دارد. کوچینگ معمولا به نگرش ها، رفتارها، مهارت ها، دانش، اهداف و آرزوهای شخصی و کاری افراد می پردازد و بر پیشرفت های جسمی و ذهنی تمرکز دارد، بر این اساس می توان کوچ و کوچینگ را به انواع و تخصص های مختلف و متنوع تقسیم بندی نمود.

رایج ترین انواع کوچینگ که از کاربردی ترین گرایش های حوزه کوچینگ محسوب می شوند عبارتند از:

 کوچینگ فردی (Personal Coaching)
 کوچینگ عملکرد (Performance Coaching)
 کوچینگ مهارتی (Skill Coaching)
 کوچینگ زندگی (Life Coaching)
 کوچینگ رابطه (Relationship Coaching)
 کوچینگ موفقیت (Success Coaching)
 کوچینگ شغلی (Career Coaching)
 کوچینگ کسب و کار (Business Coaching)
 کوچینگ کسب و کار دیجیتال (Digital Business Coaching)
 کوچینگ اجرایی (Executive Coaching)
 کوچینگ فروش (Sales Coaching)
 کوچینگ رهبری (Leadership Coaching)

در ادامه به اختصار توضیحاتی به منظور معرفی هر یک از انواع تخصص های کوچینگ یاد شده در بالا ارائه داده خواهد شد.

کوچینگ فردی (Personal Coaching)

کوچینگ فردی بسیار گسترده بوده و جنبه های مختلفی را شامل می شود. یک کوچ فردی در تمامی مراحل برای مراجعه کننده خود به عنوان یک همراه و یک مشوق است؛ به او کمک می کند تا نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و در مسیر بهبود عملکرد خود (در زندگی شخصی و کاری)، حرکتی مستمر داشته باشد.

کوچینگ عملکرد (Performance Coaching)

کوچینگ عملکرد فرآیندی است که به مدیران و کارکنان یک سازمان کمک می کند تا با تقویت و رشد مهارت های شغلی خود، به سطح مطلوبی از توانمندی در حل مسائل برسند و در نهایت ضمن افزایش حداکثری اثربخشی خود، شرایط و صلاحیت لازم را برای ارتقای جایگاه شغلی خود نیز کسب نمایند. کوچینگ عملکرد می تواند به صورت خاص به برخی از مسائل شایع و زیان بار مانند غیبت بی رویه برخی از کارکنان، فرسودگی و یا استرس آنان بپردازد و رسیدگی کند. این نوع از کوچینگ در میزان کارایی و موفقیت سازمان و در نتیجه در سودآوری آن بسیار تاثیرگذار است.

کوچینگ مهارتی (Skill Coaching)

این نوع از کوچینگ بر مهارت های اصلی که یک فرد و یا یک کارمند برای انجام نقش خود باید انجام دهد، متمرکز است. برنامه های کوچینگ مهارت به طور اختصاصی برای هر فرد در نظر گرفته می شوند و به طور کل جهت دستیابی به تعدادی از اهداف که با نیازهای کار و زندگی مرتبط هستند متمرکز می شوند.

کوچینگ زندگی (لایف کوچینگ / Life Coaching)

این نوع از کوچینگ مناسب افرادی است که تمایل دارند تغییرات مهمی در زندگی خود ایجاد کنند. یک کوچ در جلسات کوچینگ زندگی، سعی دارد به مراجع خود کمک کند تا با جهت دهی صحیح، او را به اهداف و رویاهای خود در زندگی برساند. در واقع کوچ به فرد کمک می کند تا بفهمد چه می خواهد و چطور می تواند با انجام اقدامات لازم و رفع موانع موجود، به خواسته های خود دست پیدا کند. مخاطبان این نوع از کوچینگ از هر جنسیت، سن و حرفه ای می توانند باشند.

کوچینگ رابطه (Relationship Coaching)

کوچینگ رابطه، هر نوع رابطه ای (فراتر از روابط صمیمانه) که می توان با افراد دیگر برقرار نمود را شامل می شود. افرادی هستند که به دلیل نداشتن اعتماد به نفس، ارتباط برقرار کردن با دیگران برایشان دشوار است، برای مثال در دوست یابی ضعف داشته باشند و نتوانند دوستانی را جذب خود کنند که ارزش ها و اهداف مشابهی را در زندگی دنبال می کنند؛ در اینجور موارد می توان از یک کوچ روابط استفاده نمود و مشکل را رفع نمود. ما در كوچینگ رابطه انتظارات خود را متعادل می كنیم، بنابراین تا حدی می توانیم از مشكلات خود بکاهیم.

کوچینگ موفقیت (Success Coaching)

اکثر افراد با انجام اقداماتی مانند حضور در جلسات انگیزشی و... تا مدتی می توانند پر انرژی بوده و حس خوبی داشته باشند اما پس از مدتی مجددا به حالت بی حسی و بی انگیزه ای قبلی خود باز می گردند؛ در چنین شرایطی کوچ موفقیت مانند یک عامل شتاب دهنده برای ایجاد و پیگیری انگیزه و در نتیجه رسیدن به اهداف، می باشد. نقش کوچ موفقیت، کمک کردن به مراجع برای مشخص کردن مسائلی است که واقعا برایش اهمیت دارد (مسائلی که بیشتر جنبه انسانی و معنوی دارد تا جنبه مادی و مالی). این نکته را در نظر داشته باشید که تمام انسان های موفق کوچ یا مربی دارند.

کوچینگ شغلی (Career Coaching)

هدف کوچینگ شغلی این است که به افراد کمک کند تا در مسیر انتخاب و تغییر شغل خود، تصمیمات آگاهانه اتخاذ کنند. کوچینگ شغلی به شناسایی نقاط قوت، علاقه های فردی، چشم انداز و اهداف شغلی می پردازد و در نهایت برای فرد مشخص و شفاف می کند که با توجه به علایق، ارزش های او، کدام شغل و یا جایگاه در کدام سازمان ها می تواند برای او مناسب تر باشد تا با انتخاب بهترین گزینه بتوانند به شغل رویایی خود برسند.
اگر به دنبال این هستید که از شغل خود احساس رضایت داشته باشید پس باید کاری مطابق با ارزش های خود انتخاب کنید و اگر از شغل خود احساس رضایت می کنید، مطمئن باشید که شغل شما در راستای ارزش های شما قرار دارد.

کوچینگ کسب و کار (بیزینس کوچینگ / Business Coaching)

امروزه بیزینس کوچینگ یکی از معروف ترین و مهم ترین انواع کوچینگ بشمار می آید. بیزینس کوچینگ به شما کمک می کند تا متوجه شوید کسب و کار شما امروز در چه جایگاهی قرار دارد و می خواهید در آینده به چه جایگاهی برسد و برای رسیدن به آن جایگاه مورد نظر چه مجموعه اقداماتی را باید انجام دهید (دستیابی به اهداف سازمانی). در این فرآیند، کوچ هرگز برای مراجع خود تصمیم نمی گیرد، انتخاب کننده و پیش برنده خود مراجع است و کوچ صرفا نقش یک تسهیلگر را ایفا می کند که همواره سعی دارد مراجع را ترغیب به اقدام و عمل کند و او را در حفظ تعهداتی که در جلسات قبلی کوچینگ داده است، یاری رساند.

کوچینگ کسب و کار دیجیتال (دیجیتال بیزینس کوچینگ / Digital Business Coaching)

نوع دیگری از انواع کوچینگ، دیجیتال بیزینس کوچینگ است.استفاده از فضای دیجیتال (دیجیتال مارکتینگ) به یک ضرورت اساسی در هر کسب و کاری تبدیل شده؛ غالب کسب و کارها نیز این ضرورت را احساس کرده و به سوی آن در حال حرکت هستند. یک دیجیتال بیزینس کوچ در جلسات کوچینگ، با آگاهی و باور عمیق نسبت به عدم قطعیت ها و سرعت زیاد تغییرات محیطی در عصر دیجیتال، همواره هشدارهای لازم نسبت به عدم ثبات را در قالب پرسشگری ها و بازخوردها به مراجعه کننده خود یادآوری می کند.

شاید بتوان اصلی ترین وجه تمایز دیجیتال بیزینس کوچینگ با بیزینس کوچینگ را در این نکته دانست که دیجیتال بیزینس کوچ، در فرآیند کاری خود تنها به مذاکره با مراجع خود بسنده نکرده و با علم نسبت به ظرفیت داده های درونی و محیطی کسب و کار و مهارت داده کاوی، به صاحب کسب و کار کمک می کند تا بخش عمده ای از شناخت و آگاهی نسبت به استعدادها و واقعیت های کسب و کار، از دل داده ها و اطلاعاتی بدست آید که به ظاهر و تا پیش از این اهمیت دانشی خاصی برای کسب و کار نداشته اند.

کوچینگ اجرایی (Executive Coaching)

کوچینگ اجرایی یکی از قدیمی ترین زیرشاخه های کوچینگ محسوب می شود. تمرکز این روش بر بهبود برنامه ریزی استراتژیک، توسعه مهارت تیم سازی و کار تیمی، مدیریت عملکرد، مدیریت تغییر سازمانی، توانایی های رهبری و یافتن تعادل کار در زندگی می باشد. مخاطبان اصلی این نوع کوچینگ، رهبران، مدیران تجاری و مدیران ارشد کسب و کارها هستند.

با توجه به تعریف کوچینگ اجرایی از زبان ریچارد کیلبرگ می توان دریافت که، کوچینگ اجرایی ترکیبی از آموزش ، مشاوره مدیریت و کوچینگ می باشد؛ و آن تعریف از قرار زیر است:
"بهبود عملکرد حرفه ای و افزایش رضایت فردی و در نهایت افزایش اثربخشی سازمانی"

کوچینگ فروش (Sales Coaching)

می توان گفت ساخت یک تیم فروش با انگیزه و موفق و مدیریت آن، برای مدیران کار دشواری محسوب می شود. کوچینگ فروش یک ابزار قدرتمند است که کمک می کند تا با افزایش مهارت های ارتباطی و آموزش و پیاده سازی تکنیک های کوچینگ در تیم فروش، یک تیم فروش حرفه ای و با انگیزه تشکیل دهید و نتایج ارزنده آن را به وضوح در گزارش سود و زیان کسب و کار خود ببیند.

کوچینگ رهبری (Leadership Coaching)

کوچینگ رهبری، ارتقای توانایی رهبر برای رسیدن به اهداف مشخص سازمانی است. مواقعی پیش می آید که رهبران برای حل مسائل موجود در کسب و کار خود (از قبیل بحران های کاری و یا نبود انگیزه در میان اعضای تیم) به کوچ نیاز پیدا می کنند؛ به همین دلیل از این نوع جلسات کوچینگ، جهت ایجاد ارتباط بین مدیران و کارکنان برای تاثیر بیشتر و بهتر در رفتار و عملکرد سازمانی استفاده می شود. در کوچینگ رهبری، هدف رشد دادن توانایی فرد به منظور اجرایی کردن و رسیدن به چشم انداز سازمانی است.

در نظر داشته باشید، همه انسان ها توانمند، خلاق و دارای ویژگی های منحصربفرد خود هستند و علاقه مندند که در زندگی شخصی و کسب و کار خود رشد کنند و به موفقیت برسند. اگر در این مسیر رشد و موفقیت، یک کوچ در کنار هر فرد باشد و به او کمک کند، بدیهی است که خیلی راحت تر و سریع تر رشد کرده و به هدف خود نزدیک می شود؛ این همان فلسفه کوچینگ است.